Dla zdrowia naszego ukochanego MÓZGU

Dziś Światowy Dzień Walki z Depresją.

Depresja jest chorobą całego organizmu i podobnie jak nadciśnienie, cukrzyca czy inna choroba przewlekła może być diagnozowana i skutecznie leczona. Choć działa podstępnie, jest cały czas badana i poznawana i pojawiają się nowe doniesienia na temat profilaktyki zdrowia w tym kontekście, nowych metod leczenia oraz wspierania terapii.

Jedną z form wsparcia zdrowia ciała i psyche jest aromaterapia – i w tym kontekście dzisiejsza pigułka wiedzy.

Jak olejki eteryczne mogłyby działać na nasz mózg i układ nerwowy? Prosto i bezpośrednio 🙂

Jedna z teorii sugeruje, że niewłaściwa równowaga neurotransmiterów, w tym acetylocholiny, serotoniny i noradrenaliny, może być związana z występowaniem depresji. Zaburzenia w przekazywaniu sygnałów nerwowych mogą wpływać na regulację nastroju, funkcji poznawczych i motywacji, co z kolei może prowadzić do objawów depresji.

Wiele olejków eterycznych wykazuje aktywność inhibitora alcetylocholinoesterazy, dzięki czemu hamują rozkład acetylocholiny, która jest ważna w procesach pamięci i koncentracji (inhibitory acetylocholinoesterazy są stosowane standardowo w chorobie Alzheimera, mogą także służyć poprawie pamięci u osób zdrowych.)

Szczególną aktywnością w cechują się bogate w 1,8-cyneol olejki takie jak kajeputowy, eukaliptusowy, majerankowy, kamforowy i rozmarynowy. Warte uwagi w tym zakresie są także olejek limonkowy, lemongrasowy, cytrynowy oraz z lawendy lekarskiej.

Bardzo silnie przebadany pod kątem pracy kognitywnej i przynoszącym bardzo obiecujące efekty jest olejek rozmarynowy, dla przykładu:

1. Jedno badanie opublikowane w „Therapeutic Advances in Psychopharmacology” w 2012 roku wykazało, że inhalacja olejku rozmarynowego przez starsze osoby miała korzystny wpływ na funkcje poznawcze, takie jak pamięć robocza i uwaga.
2. Inne badanie z 2013 roku, opublikowane w „International Journal of Neuroscience”, sugeruje, że olejek rozmarynowy poprawia pamięć roboczą u studentów podczas testów.
3. Badanie z 2018 roku, opublikowane w „Frontiers in Pharmacology”, sugeruje, że olejek rozmarynowy może wywierać działanie przeciwzapalne i neuroprotekcyjne w mózgu, co może przyczynić się do poprawy funkcji poznawczych.

Wyniki tych badań mogą służyć jako cenna wskazówka w doborze olejków eterycznych w pracy i profilaktyce przeciwdepresyjnej i przeciwstarzeniowej u osób starszych.

Kolejnym ważnym neuroprzekaźnikiem jest GABA – może on pomagać w zapobieganiu depresji poprzez regulację aktywności neuronalnej. Większa aktywność GABA może zmniejszyć nadmierną aktywność mózgu, która jest związana z objawami depresji, takimi jak smutek i poczucie beznadziejności. Badania sugerują, że niektóre składniki olejków eterycznych mogą modulować aktywność receptorów GABA, co może prowadzić do efektów uspokajających i relaksacyjnych. Składniki olejków eterycznych, takie jak linalol czy limonen, mogą zwiększać aktywność receptorów GABA lub zmniejszać aktywność innych receptorów, co przyczynia się do efektów przeciwlękowych i uspokajających. Niektóre olejki eteryczne mogą działać na receptory (GABA) w sposób hamujący:

• Olejek eteryczny lawendy wąskolistnej (lavandula angustifolia) – wskazano, że w inhalacji ma właściwości przeciwlękowe i przeciwbólowe.

• Olejek eteryczny geraniowy (P. graveolens) – w badaniach zarówno wskaźniki lęku, jak i rozkurczowe ciśnienie tętnicze były znacznie obniżone po inhalacji (wywiera działanie anksjolityczne- przeciwlękowe – poprzez interakcję z osią HPA.

• Olejek eteryczny mandarynkowy – ma pozytywny wpływ na jakość snu i skraca czas potrzebny uczestnikom badań do zaśnięcia.

• Olejek eteryczny bergamotowy – ma działanie przeciwlękowe, przeciwdepresyjne – ( w badaniu u 41 kobiet po 15 minutach wdychania olejku, istotnie obniżyły się wartości kortyzolu w ślinie, testy profilu nastroju wykazały poprawę nastroju)

• Olejek eteryczny ylang ylang – jego podanie uczestnikom badania spowodowało znaczne zmniejszenie zarówno tętna, jak i ciśniena krwi, z jednoczesnym złagodzeniem poziomu pobudzenia w autonomicznym układzie nerwowym – działanie łagodzące stres. Olejek ten wiąże się też z aktywacją fal alfa, które są obecne w głębokiej relaksacji – następuje spadek poziomu stresu, ponadto oś HPA oraz szlaki serotoninowe i dopaminowe są zaangażowane w przeciwlękowe i przeciwdepresyjne działanie.

• Olejek eteryczny grapefruit- ma właściwości przeciwdepresyjne, tonizujące oraz przeciwbólowe.

Wartymi uwagi w profilaktyce zdrowia układu nerwowego są również olejki:

oe kadzidłowiec – obniża poziom kortykosteronu

oe z lawendy – zwiększa aktywność fal alfa mózgu

oe z wanilii – zwiększa aktywność fal theta

oe z paczuli – wpływa na wzrost neuroprzekaźnika dopaminowego, który związany jest z układem nagrody (zadowolenie) i falami theta mózgu

oe z cedru – ma działanie przeciwlękowe i wpływa na wzrost neuroprzekaźnika serotoninowego

oe z szałwii – ma pozytywny wpływ na pamięć i redukcję zmęczenia psychicznego

oe z drzewa różanego – łagodzi stres i poprawia nastrój, szczególnie polecany kobietom